กระบวนการผลิต

กระบวนการผลิตของธนาคารไส้เดือนกัลยาณมิตร  ค่อยๆ พัฒนามาตามลำดับ ซึ่งมูลไส้เดือนสามารถผลิตได้หลายวิธี หลายเทคนิค ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมกับสถานที่ ความถนัด ความต้องการกำลังผลิต และวัตถุประสงค์

สำหรับผม ผลิตในพื้นที่จำกัดเพื่อจำหน่ายมูลคุณภาพสูง และทำงานโดยใช้คนไม่มาก จึงต้องลงทุนอุปกรณ์และออกแบบโรงเรือนให้เหมาะกับตัวเองนะครับโดยแสดงคร่าวๆ ได้ประมาณนี้

โรงเรือนและเครื่องมือเลี้ยงไส้เดือน
 
ระบบปิด กึ่งอัตโนมัติ  ควบคุมความชื้นและอุณหภูมิด้วยระบบ IOT และเราเลี้ยงในกระบะไม้เพื่อรักษาความชื้นและความเย็น ให้ไส้เดือนมีสุขภาพดี ซึ่งจะส่งผลให้มูลไส้เดือนมีคุณภาพดี

ใช้เครื่องตีป่น, สายพานลำเลียงและเครื่องผสม

การตีป่นทำให้อาหารละเอียด และผสมเป็นเนื้อเดียวกัน  ไส้เดือนกินอาหารได้หมด มีการย่อยสลายที่สมบูรณ์และเพื่อให้สามารถผลิตได้ทันเวลา ตามจำนวนที่ลูกค้าต้องการ  

ทำเบดดิ้ง(อาหาร/ที่อยู่)ด้วยวิธี พรีคอมโพสน์ (pre-composting)

เพื่อไม่ต้องใช้น้ำจำนวนมากในการแช่มูลสัตว์, ช่วยรักษาสารอาหารในมูลสัตว์ รวมทั้งการหมักร้อนนี้ สามารถกำจัดสิ่งที่อาจเป็นตรายกับตัวไส้เดือน, สามารถฆ่าเชื้ออีโคไลน์ (ในช่วงระบาด) และยังสามารถผสมอาหารเสริมอื่นๆ ลงในขั้นตอนนี้เพื่อเพิ่มธาตุอาหารให้กับมูลไส้เดือน เช่นผสมก้อนเห็ดเก่าและอื่นๆ เพื่อเพิ่มธาตุอาหารรอง ให้ปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนที่ได้มีธาตุอาหารหลากหลายและครบถ้วน วัตถุดิบอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปตามสถานที่ แต่เน้นให้ครบสูตร

*อย่างไรก็ตามต้องมีทักษะ สร้างความสมดุลของความร้อนและระยะเวลาการหมัก เพื่อไม่ให้เบดดิ้งกลายเป็นปุ๋ยไปเสียก่อนทั้งหมด เพราะจะทำให้ไส้เดือนผอม

กราบขอบคุณอาจารย์ ผู้เป็นต้นฉบับการสอนทำเบดดิ้งด้วยวิธีพรีคอมโพสน์  รศ.ดร.สมชัย จันทร์สว่าง  (ผู้เชี่ยวชาญด้านการกำจัดของเสียในฟาร์ม  ม.เกษตร บางเขน) 

ให้อาหารเสริม เพื่อเพิมค่าธาตุอาหารให้กับมูลไส้เดือน

ธนาคารไส้เดือนฯใช้ผักตบชวาเป็นอาหารเสริมหลัก เนื่องจาก ต้องการร่วมด้วยช่วยกัน สร้างสมดุลธรรมชาติ (ผักตบชวา มีมากเกินความต้องการ และเติบโตอย่างรวดเร็ว)  นอกจากเหตุผลนี้แล้วผักตบชวายังมีธาตุอาหารสูงกว่าผักชนิดอื่นๆ   และหากเป็นมูลไส้เดือนเกรดสูงก็จะ ผสมกับรำข้าว/กากถั่วเหลือง/กระดูกป่น เข้าไปด้วย ซึ่งจะทำให้มูลไส้เดือนมีค่าธาตุอาหารรองครบ และค่าธาตุอาหารหลัก สูงกว่ามาตรฐานปุ๋ยอินทรีย์สองถึงสามเท่าตัว

                                                                                 
*โดยปกติหากไม่ได้มีการให้อาหารเสริม ค่าธาตุอาหารก็ไกล้เคียงกับอาหารที่ให้มันมันกิน(เบดดิ้ง) 

การร่อนแยกและบรรจุภัณฑ์

การร่อนแยก ใช้ตะแกรง 1.7  มิลลิเมตร จะไม่มีตัวไส้เดือนหรือใข่ไส้เดือนติดไปด้วย 
บรรจุในถุงสองชั้น มีอากาศเข้าเล็กน้อย เพื่อรักษาฮอร์โมนพืช และชีวิตของจุลินทรีย์ ที่ต้องการอากาศ  รวมทั้งมีความชื้นที่เหมาะสม ซึ่งจะยังรักษาคุณภาพไว้ได้นาน 6-18 เดือน (ผ่านการพิสูจน์ทดสอบมาซ้ำๆ)   มูลไส้เดือนแท้นี้จะไม่ร้อนขึ้นมาอีก และไม่มีกลิ่น (มีค่าการย่อยสลายที่สมบูรณ์ ผ่านมาตรฐานปุ๋ยอินทรีย์)

มูลไส้เดือนคุณภาพสูงของธนาคารไส้เดือนกัลยาณมิตร แต่เดิมผลิตได้ไม่เพียงพอ เนื่องจากมีศิษย์ กลุ่มเกษตรอินทรีย์ และผู้นำไปจำหน่าย จับจองล่วงหน้า ปัจจุบันได้สร้างระบบคล้ายโรงงานขนาดย่อม จะสามารถผลิตได้เดือนละ 3-5 ตัน อย่างไรก็ตามการจำหน่ายเป็นตัน มีให้จองเดือนละไม่เกิน 2 ตันเท่านั้น 

ในช่วงแรกของการผลิตจะมีโปรโมชั่น จากราคาตันละ สองหมื่น เหลือเพียงตันละหมื่นห้าพันบาท, หากซื้อเป็นกระสอบ ราคากระสอบละ  300-450 บาท (15 กก.)  และหากซื้อปลีก กก.ละ 25-50 บาท 
กรุณาติดต่อจองล่วงหน้า(คลิก)  สินค้ามีจำนวนจำกัดครับ

ข้อดีของการจองปุ๋ยล่วงหน้า 

คือจะได้ปุ๋ยที่มีคุณสมบัติตามที่ต้องการนำไปใช้  คล้ายกับปุ๋ยสั่งตัดของม.เกษตร
ซึ่งมูลไส้เดือนของธนาคารไส้เดือนฯ ในราคาดังกล่าวจะมีค่า N, P และ K ประมาณ 2-4   (ค่ามาตรฐานปุ๋ยอินทรีย์ คือ 0.5-1) ส่วนค่า K (โพแทสเซียม) ประมาณ 1.0-2
และมูลไส้เดือนทั่วไปในท้องตลาด หากไม่ได้ทำการปรับปรุงอาหารไส้เดือน คือให้ไส้เดือนกินมูลสัตว์ อย่างใดอย่างหนึ่งเท่านั้น ก็จะมีค่าธาตุอาหารตามชนิดของมูลนั้นๆ ตามตารางที่แสดงให้เห็นด้านบน 

แต่เราสามารถปรุงอาหาร ให้ไส้เดือนกินให้มีค่าธาตุอาหารสูงได้   ซึ่งจะทำได้สองสูตรมากอย่างใดอย่างหนึ่ง คือ

สูตรช่วงการเติบโต ?N (ไนโตรเจน) สูงมากได้ประมาณ 5-6
สูตรช่วงการติดดอกออกผล ?P (ฟอสฟอรัส) สูงมากได้ประมาณ 6-8 

ซึ่งสามารถใช้ทดแทนปุ๋ยเคมีได้เป็นอย่างดี คือใส่มูลไส้เดือนแล้วไม่ต้องใส่ปุ๋ยเคมีอีก  (หรือลดปุ๋ยเคมีลงจนไม่ต้องใส่อีกเลย) เช่นการใช้ปุ๋ยเคมีลดลง 50 %  ในการใช้มูลไส้เดือนครั้งแรก และไม่ต้องใช้อีกในครั้งต่อไป